Biblioteka Zespołu Szkół nr 1 im.Władysława Grabskiego w Lublinie: Nowości biblioteki

To, że pracujemy obecnie w trybie zdalnym, nie oznacza, że w bibliotece nic się nie dzieje. Zobaczcie, o jakie cuda wzbogaciła się nasza biblioteka! Jak tylko będzie można korzystać ze zbiorów na dawnych zasadach, będziecie mogli sami je zobaczyć i podziwiać. A tymczasem obejrzyjcie je wirtualnie.

Modlitewnik królowej Bony, zwany także Godzinkami królowej Bony, znajduje się w Bodleian Library w Oksfordzie (sygnatura: Douce 40). Oprócz ewidentnych wskazówek, jakimi są herby na kilkunastu miniaturach, o tym, iż manuskrypt sporządzono dla królowej Bony, świadczy także jej imię, dwukrotnie zapisane w jednej z modlitw (k. 249, 249v). Prezentowane wydanie zawiera facsimile* rękopisu oraz wstęp (w językach polskim i angielskim), w którym opisano historię zabytku, jego zawartość oraz walory artystyczne. Otwierający Modlitewnik kalendarz obejmuje przedstawienia wszystkich znaków zodiaku, podaną w nagłówku liczbę dni każdego miesiąca i dni miesięcy księżycowych, złote liczby oraz tzw. litterae feriales na określenie dni tygodnia. Modlitewnik został ozdobiony 15 całostronicowymi miniaturami oraz licznymi bordiurami typu włoskiego i północnego. Jego wystrój malarski uznawany jest powszechnie za szczytowe osiągnięcie Stanisława Samostrzelnika – artysty, który stworzył dekoracje również trzech innych modlitewników zachowanych do naszych czasów.

Modlitewnik Zygmunta I Starego znajduje się obecnie w British Library w Londynie (sygnatura: Add. 15281). Prezentowane wydanie zawiera facsimile rękopisu oraz wstęp (w językach polskim i angielskim), w którym opisano historię zabytku, jego zawartość oraz walory artystyczne. Wyposażenie modlitewne kodeksu składa się z dwóch głównych części. Część pierwszą rozpoczyna tzw. Psałterz św. Hieronima, natomiast część drugą stanowi Clipeus spiritualis. Modlitewnik jest formatu małego quarto i zawiera 203 karty pergaminowe oraz 15 kart papierowych. Tekst główny został zapisany kaligraficzną rotundą humanistyczną oraz italiką, natomiast notatki kreślono kursywą. Zapiski upiększają liczne ozdobne inicjały. Kolumny otacza potrójna listwa, oddzielająca od tekstu spore marginesy, z których wiele ozdobiono mniej lub bardziej dekoracyjnymi bordiurami. Najpiękniejszym elementem modlitewnika są cztery miniatury: Św. Hieronim w skryptorium, Chrystus udzielający komunii Zygmuntowi I, Maria z Dzieciątkiem oraz frontyspis do drugiej części kodeksu.

Modlitewnik rodziny Szydłowieckich jest jednym z najbardziej tajemniczych dzieł polskiego iluminatorstwa i piśmiennictwa dewocyjnego. Znajduje się obecnie w kolekcji Fundacji Zbiorów im. Ciechanowieckich, mającej swoją siedzibę na Zamku Królewskim w Warszawie i skatalogowany jest tam pod sygnaturą FC-ZKW 292. Jeszcze do niedawna rękopis przechowywany był w charakterze depozytu w Państwowych Zbiorach Sztuki na Zamku Królewskim na Wawelu, dokąd przekazany został w 1991 roku (jako dep. 618) i skąd na początku 2016 roku powrócił do stolicy. Modlitewnik liczy 130 kart wykonanych z delikatnego pergaminu typu charta italica (tylko kilka jest nieco grubszych), z których dwie pierwsze zabarwiono na czarno. Rękopis spisany został minuskułą humanistyczną przy użyciu czarnego inkaustu, w niektórych miejscach już nieco przyblakłego. Jego dekorację wykonano zaś farbami temperowymi o żywych i nasyconych barwach, przy użyciu pędzla oraz pióra.