Mini poradnik
Jak napisać recenzję książki
Recenzja (z łacinskiego recensio oznacza przegląd, niem. Recension) – analiza i ocena dzieła artystycznego, publikacji naukowej, projektu, przewodnika, poradnika, wystawy, przedstawienia teatralnego, publikacji multimedialnej, filmu, gry komputerowej itp. Pełni funkcję informacyjną, wartościującą i postulatywną, nakłaniającą lub zniechęcającą.
Recenzja,
to po prostu ocena utworu. Jest
to gatunek subiektywny, tzn., że jego krytyka oparta jest na guście, wiedzy oraz wrażliwości recenzenta.
Aby recenzja była dobra, przekonująca i wiarygodna, recenzent powinien wykazać
się szeroką wiedzą w zakresie opisywanego tematu. Recenzja jest wskazówką,
która pokazuje interesującą publikację i może mieć postać: informacyjną(opis),
felietonową(przemyślenia autora) oraz eseistyczną (piękną stylistykę i oryginalnie przedstawiony subiektywizm).
Bez względu
jednak na typ, każda recenzja musi zawierać:
- część informacyjną;
- część analityczną
- część oceniającą.
Kompozycja tych trzech elementów może być dowolna, ale część informacyjną najczęściej
spotyka się na początku recenzji - we wstępie (pewnie dlatego, że zawiera
najważniejsze elementy: autor, tytuł książki, często też: datę powstania,
gatunek literacki, wydawnictwo, krótką notkę biograficzną, okoliczności
powstania utworu, zarys fabuły), który warto poprzedzić wprowadzeniem,
uzasadniającym wybór opisywanej książki.
Osobom, które chcą podnieść walory swojej recenzji i
sprawić by była ona bardziej interesująca i lepiej przykuwająca uwagę, radzę
przed wstępem dodać lead (czyli
pierwszy, krótki akapit, wprowadzający w zagadnienie).
Część druga
zawiera takie elementy, jak:
- tematykę książki;
- problematykę;
- najciekawsze wątki;
- kompozycję;
- język.
Tutaj też jest miejsce na opisanie szaty graficznej
lub zamieszczenie kilku pasujących cytatów, które również świetnie się sprawdzą
w części oceniającej, np. jako potwierdzenie wyciągniętych z lektury wniosków.
Ta oceniająca część jest bowiem najważniejsza w całej recenzji, dlatego powinna
być najbardziej rozbudowana. Zawiera elementy wartościujące, które odróżniają
ją od innych podobnych gatunków. Recenzent wyraża swoją subiektywną opinię na
temat opisywanego dzieła, często za pomocą przedstawienia jego wad i zalet.
Najczęściej spotykany schemat to taki, który zawiera podział na pozytywne i
negatywne aspekty książki.
W recenzji, tak jak i w innych tekstach, nie może zabraknąć podsumowania. Może na przykład wskazywać krąg odbiorców książki, czy odwołać się do osądów innych, którzy jednak traktowani są jako autorytet w omawianej dziedzinie.
Trzeba także:
- trzymać się tematu – recenzja, to ocena konkretnej książki,tej i tylko tej
- nie streszczać – w wielu recenzjach można się spotkać z dokładnym opisem książki, rozdział po rozdziale, a przecież wystarczy krótki szkic fabuły, który podpowie czytelnikowi, czy jest to dla niego interesująca tematyka;
- nie spojlerować – nie ma chyba nic gorszego, niż poznać zakończenie jeszcze przed rozpoczęciem lektury;
- nie plagiatować – obok spojlerowania, to jeden z grzechów głównych recenzji, a prawda o pochodzeniu tekstu, prędzej czy później, i tak wyjdzie na jaw (najlepiej przystąpić do pisania recenzji bez zaznajamiania się z oceną innych – to pozwoli uniknąć kopiowania tekstu, nawet bezwiednie, a jednocześnie zagwarantuje szczerość osądu);
- uważać na gramatykę, ortografię, stylistykę i interpunkcję – każdy szanujący się recenzent chce być wiarygodny, a tekst pełen błędów z pewnością tego nie zapewni;
- przygotować się, przed przystąpieniem do pisania – zebranie i zapisanie wszystkich informacji, które wg recenzenta powinny znaleźć się w tekście dadzą mu pewność, że o niczym nie zapomni;
- przemyślana opinia – to ważne, bo ułatwia zebranie i przedstawienie argumentów broniących zdania;
- nie używać kolokwializmów – określenia typu „fajny”, „cool”, „beznadziejny” itp.
- przeczytać swój tekst – warto najpierw przeczytać ją kilka razy, a najlepiej zrobić to następnego dnia po zakończeniu pisania – świeży umysł wyłapie dużo więcej błędów i podpowie dużo lepsze pomysły na poprawki;
- redagować – nie należy bać się skracać tego, co w bólach udało się stworzyć, często popełnianym błędem jest wstawianie na siłę zbędnych zdań i oklepanych frazesów, a zatem informacje o numerze ISBN czy nazwisko tłumacza można sobie spokojnie darować;
- pisać szczerze – jeżeli książka recenzentowi się podoba, to musi on o tym napisać, jeżeli nie, to również musi o tym napisać – wyrażenie swojej opinii jest ważne, bo temu właśnie służy recenzja!
- nie zaprzeczać sobie – jeżeli już w tekście pojawiły się argumenty „za” lub „przeciw” opisywanej lekturze, to należy się tego trzymać, bo zawarcie w jednym zdaniu peanów pochwalnych na temat np. głównego bohatera, by w kolejnym obrzucić go błotem, jest mało profesjonalne i świadczy tylko o niezdecydowaniu recenzenta i braku wyrobionego osądu;
- wybierać mądrze – jeżeli to tylko możliwe, recenzent powinien pisać o takich książkach, które go w jakiś sposób poruszyły, wywarły wrażenie, wywołały jakieś emocje – to daje gwarancję, że recenzja będzie rzetelna, bo nie ma chyba nic gorszego niż pisanie na siłę;
- unikać biografii – krótka notka na temat autora dzieła jest jak najbardziej na miejscu (zwłaszcza jeżeli zawiera ciekawą anegdotę lub mało znany fakt z jego życia);
- uzasadniać – używanie argumentów sprawi, że recenzja będzie bardziej wiarygodna;
- wyróżnić się – czasem warto wyjść poza ramy i schematy, więc próbowanie czegoś nowego i nie trzymanie się na siłę tego co powyżej napisane, może sprawić, że powstanie nowy gatunek recenzji.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz