Adwent.
Czas radosnego oczekiwania.
Adwent (łac. advenio - przychodzić) w Kościele katolickim jest to czas na duchowe przygotowanie do powtórnego przyjścia Jezusa Chrystusa, a także czas radosnego oczekiwania na Boże Narodzenie. Adwent zaczyna się od I nieszporów czwartej z kolei poprzedzającej Święto Bożego Narodzenia niedzieli, i trwa 4 niedziele, aż do zmierzchu 24 grudnia.
W czasie liturgii, zarówno w Kościele Katolickim, jak Ewangelickim obecny jest wówczas kolor fioletowy. W Adwencie protestanci celebrują nabożeństwa adwentowe, katolicy zaś, msze zwane roratami.
Z okresem Adwentu związane są różne symbole i zwyczaje. Wieniec adwentowy zrobiony jest z gałązek drzewa iglastego, najczęściej ze świerku lub sosny. W kolistym wieńcu umieszcza się 4 świece. Każda ze świec symbolizuje kolejną niedzielę Adwentu i jest tego dnia podczas wspólnej modlitwy lub posiłku zapalana. Pomysł na wieńce adwentowe pojawił się w Niemczech ok. 1830 roku. Innym przykładem tradycji zaczerpniętej od niemieckich luteran z tego okresu jest kalendarz adwentowy. Służył on do odliczania dni od pierwszego dnia Adwentu aż do Wigilii Bożego Narodzenia.
Z powstaniem kalendarza adwentowego wiąże się historia Gerharda Langa. Kiedy miał kilka lat jego mama wypisała na kartoniku 24 cyfry, do których doszyła ciastka (Wibele). Oczekujący Świąt chłopiec każdego dnia mógł zjadać jedno ciastko. Kiedy dorósł, Lang zaczął produkować kalendarze z czekoladkami w środku. Pierwszy z nich pojawił się na rynku w 1903 roku. Dzisiaj kalendarze adwentowe zawierają już nie tylko czekoladki, ale także drobne prezenty.
Przykładem naszych lokalnych zwyczajów związanych z okresem Adwentu jest gra na ligawkach. Na Lubelszczyźnie, Mazowszu i Podlasiu istniał zwyczaj gry na ligawkach, czyli drewnianych trąbach. Melodie miały nawiązywać do trąb świętego Michała na Sądzie Ostatecznym i przypominać o końcu świata. Na ligawkach grano przed wschodem słońca, przed rozpoczęciem rorat. Podczas Rorat, które są mszą wotywną dla Najświętszej Maryi Panny, zapala się dodatkową świecę - roratkę, która symbolizuje obecność czuwającej Maryi.
W czasie Adwentu unikano prac polowych. Istniały powiedzenia „kto ziemię w adwent pruje, ta mu trzy lata choruje” czy „w adwenta spoczywa ziemia święta”. Oznaczało to, że czas Adwentu powinien być czasem przerwy także w pracy na roli, a niezastosowanie się do tej zasady może przynieść złe plony w kolejnym roku.
Okres poprzedzający Święta, to także czas jarmarków bożonarodzeniowych, których historia sięga XIII wieku. Pierwsze jarmarki były organizowane na terenie Austrii (w roku 1294 roku jarmark odbył się we Wiedniu), a później w Niemczech. Stamtąd tradycja ta rozprzestrzeniła się z czasem na inne kraje. Od stosunkowo niedawna jarmarki organizowane są także w Polsce. Największe z nich we Wrocławiu, Gdańsku i Krakowie. W czasie jarmarków można nabyć m.in. lokalne produkty, przetwory, miody, produkty rękodzielnicze, ceramikę.
W czasie poprzedzającym Boże Narodzenie dzieci i młodzież przygotowywały się natomiast do wystawienia jasełek. Tworzono także szopki. Od dnia św. Łucji (13 grudnia) rozpoczynano zasadniczą część przygotowań, jak sprzątanie domostw czy gotowanie niektórych potraw. Tuż przed Bożym Narodzeniem, najczęściej w Wigilię, ubierano choinkę.
Na wschodzie Polski Adwent nazywano niekiedy „czasem swadziebnym”, kiedy swatano młodych. Sprzyjały temu długie wieczory, podczas których kobiety z całej wsi zbierały się w jednym miejscu i wspólnie darły pierze, szyły czy przędły. Czasami, do siedzących w izbie kobiet przychodzili z okrzykami kawalerowie przebrani za diabły „strasząc” je i robiąc sobie żarty.
Na Pomorzu i Kaszubach w okresie Adwentu chodzili po wsiach kolędnicy zwani Gwiozdkami. Śpiewali oni kolędy na znak, że zbliża się Boże Narodzenie. Przychodzili także do domów, gdzie przepytywali dzieci ze znajomości pacierza i obdarowywali je owocami oraz słodkościami.
Pisał ksiądz poeta i profesor Janusz Stanisław Pasierb, że „Adwent to świt. Adwent to daleki tłumny fryz pełen postaci i zdarzeń, nieczytelny i pozbawiony sensu, gdyby w Betlejem (...) nie narodziło się dziecko, któremu nadano imię Jezus, a którego matką była Maryja (... ) Adwent to pustynia, na której widać wyniosłą postać odzianą w skórę wielbłąda. Adwent to nasze życie. Adwent to liturgia. (...) Adwent to czas przychodzenia Tego, który jest zawsze, znajomy i nieznajomy." (Czas otwarty, Poznań-Warszawa 1972, s. 65-66).
Bibliografia:
https://opoka.org.pl/biblioteka/T/TA/TAL/adwent_zwyczajepl.html
https://kalendarz.livecity.pl/adwent/2024
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz