Jak bezpiecznie robić zakupy w dobie koronawirusa?

Obecnie to najlepiej zostać w domu i czytać książki. Są jednak sytuacje, kiedy trzeba wyjść na zewnątrz, np. do sklepu i zrobić zakupy.

Co powinniśmy wiedzieć i jakich zasad przestrzegać, by zakupy były dla nas bezpieczne.

 

1. Przed wyjściem zrób listę potrzebnych rzeczy

Chodzi o to, by w sklepie spędzić jak najmniej czasu i niepotrzebnie nie przechadzać się między półkami.

2. Do sklepu idź pieszo lub jedź własnym samochodem

Zrezygnuj z zakupów, po które musisz pojechać komunikacją publiczną.

3. Staraj się unikać dotykania czegokolwiek bez potrzeby

W miejscach publicznych nie dotykaj okolic oczu, ust i nosa, a po powrocie do domu od razu umyj ręce.

4. Warto mieć ze sobą swój koszyk czy swoją torbę na zakupy

To wszystko po to, by nie korzystać ze sklepowego koszyka czy wózka.

5. Podczas zakupów i kolejki do kasy zachowaj dystans do innych osób.

W większości sklepów wyznaczono specjalne linie, które określają odstępy między klientami. Trzeba ich pilnować, by nie zbliżać się do innych osób. Przyjmuje się, że dwa metry to bezpieczny odstęp.

6. Płać bezdotykowo

W czasach epidemii warto szczególnie pamiętać, że płacenie kartą albo w inny bezdotykowy sposób jest dla nas bezpieczniejsze.

7. Pamiętaj, że ekrany kas samoobsługowych, klawiatury do wpisywania kodu PIN są najbardziej brudne.

 Warto mieć na rękach rękawiczki a ze sobą płyn antybakteryjny i po wyjściu ze sklepu go użyć.

8. Przestrzegaj zasady odstępu wobec pracowników sklepu

Chodzi także o odległość od kasjerek w trakcie pakowania zakupów.

9. Pamiętaj, czego ludzie najczęściej dotykają w sklepach

Chodzi na przykład o uchwyty szaf chłodniczych. Jeśli ich dotykasz, użyj płynu antybakteryjnego.

10. Zdejmując rękawiczki, należy złapać jedną za brzeg i wywrócić ją wewnętrzną stroną na wierzch

Zdjętą rękawiczkę chwyć ręką w rękawiczce i identycznie zdejmij drugą. W ten sposób pierwsza rękawiczka znajdzie się wewnątrz drugiej. Zdjęte rękawiczki wyrzuć do zamkniętego kosza i dokładnie umyj ręce wodą z mydłem lub detergentem zawierającym minimum 60-procentowy alkohol. Po powrocie do domu umyj warzywa i owoce, zdejmij folię i opakowania z jedzenia i je wyrzuć. Umyj też ręce.

Pamiętaj, że możesz też robić zakupy z dostawą. Restauracje będą Ci wdzięczne, jeśli kupisz swoje ulubione dania na wynos.

Życząc bezpiecznych i udanych zakupów, pozwolę sobie wykorzystać porównanie wirusa do osiadającego pyłu, brokatu, który po przyjściu do domu musimy zmyć.  

Powtórka z biblioteką

Nie tylko dla Maturzystów! 

Kochani Maturzyści! Pamiętamy o Was cały czas i dlatego proponujemy powtórkę materiału o epokach literackich. Dwa razy w tygodniu, w poniedziałki i czwartki przygotujemy dla Was informacje, które mamy nadzieję, zmobilizują Was do systematycznej pracy. Nie wyczerpują one tematu i nie zastąpią Waszej samodzielnej pracy, ale przypomną to, czego nauczyliście się na lekcjach. 

Trzymamy za Was kciuki! Razem damy radę!

 

Starożytność

Nazwą starożytność określa się epokę, która obejmuje ponad 4 tysiące lat, zarówno przed, jak i po narodzeniu Chrystusa. To zarówno czasy najstarszych cywilizacji – egipskiej, greckiej, rzymskiej, jak też czasy tzw. starożytności chrześcijańskiej, trwające aż do V wieku.Za początek epoki przyjmuje się XIII wiek p.n.e. (początki piśmiennictwa) a koniec to upadek cesarstwa zachodnio rzymskiego (476 r.).

Podział epoki:

Okres archaiczny
IX – VI wiek; przeważała poezja epicka i liryczna
Wiek VIII to okres epiki Homera.
Wiek VII – VI to czas liryki Safony, Ezopa i Anakreonta

Okres klasyczny
V – IV wiek przed Ch. Przeważała poezja dramatyczna, rozwijała się proza literacka i naukowa, obejmująca filozofię, historiografię, sztukę wymowy.
V wiek to czas dramatów Sofoklesa, Eurypidesa, Ajschylosa.
Wiek IV to okres dominacji filozofii Platona i Arystotelesa.
Okres hellenistyczny
III – I wiek przed Ch. Nastąpiło powszechne używanie retoryki w prozie, nasycenie literatury erudycją, narodziła się również literatura popularna, skierowana do szerokich mas odbiorców.
W III wieku powstały słynne sielanki Teokryta, a w II epigramaty.
Okres rzymski
Trwał od I wieku przed Ch. do II w. po Ch. W literaturze przeważała twórczość wtórna, naśladująca już istniejące dzieła. Powstała literatura wczesnochrześcijańska, moralizatorska, skierowana do szerokich mas odbiorców.
Od ok. 30 roku przypada okres złotego wieku poezji rzymskiej, z działami Wergiliusza, Horacego czy Owidiusza. W I wieku po Ch. tworzyli Seneka, Petroniusz oraz Owidiusz.
Okres chrześcijański
Od II do V wieku. Kończy się epoka tworzenia dzieł pogańskich. Rozwija się za to literatura popularna w postaci romansów, rozwija się również filozofia, pojawia się pastisz.

 Najważniejsze prądy filozoficzne

Cynizm - wyzywające, pogardliwe odrzucenie ideałów i autorytetów uznawanych w danej grupie. Charakteryzował się brakiem poszanowania dla ogólnie przyjętych norm. Diogenes (najbardziej znany cynik) pogardzał dobrami materialnymi i aby udowodnić, że nic nie ma, zamieszkał w beczce.

Epikureizm - szkoła filozoficzna założona przez Epikura (341-270 p.n.e.). Dla epikurejczyków celem życia było rozważne dążenie do przyjemności i szczęścia. Główne ich zalecenia to radość życia, korzystanie z uciech i piękna świata, uwolnienie ciała od bólu i ducha od niepokoju. Naczelną dewizą było hasło "carpe diem" - chwytaj dzień, ciesz się chwilą.

Hedonizm - doktryna etyczna sformułowana przez Arystypa z Cyreny. Hedoniści uznawali przyjemność (rozkosz) bądź unikanie przykrości za najwyższe lub jedyne dobro, cel życia i naczelny motyw ludzkiego postępowania.

Sofiści -wędrowni wykładowcy w Atenach w V i VI wieku p.n.e. Nauczali retoryki, polityki, filozofii i etyki. Dowodzili, że prawda obiektywna nie istnieje. W związku z tym uczyli manipulowania poglądami, sprytnego udowadniania twierdzeń fałszywych, zbijania argumentów przeciwnika za pomocą odpowiednio dobranych argumentów i sztuczek krasomówczych (techniki takie noszą nazwę sofizmatów). Na początku głosili poglądy demokratyczne i wolnomyślicielstwo, jednak z czasem popadli w skrajny relatywizm. Stąd rzeczownik "sofistyka" oznacza pokrętne argumentowanie polegające na wykorzystaniu wieloznaczności wyrazów i nieuczciwych, nielogicznych wnioskach. Najsłynniejsi sofiści to Gorgiasz i Hippiasz.

Stoicyzm - szkoła filozoficzna założona przez Zenona z Kition (336-264 p.n.e.). Stoicy twierdzili, że szczęściem jest cnota. którą można osiągnąć poprzez życie zgodne z naturą. Według nich postawa życiowa powinna polegać na zachowaniu spokoju, hartu ducha i opanowania w trudnych.

Sceptycyzm (sceptycznie - nieufnie, niedowierzająco, powątpiewająco) - to postawa filozoficzna, która odrzuca możliwość uzyskania wiedzy pewnej i uzasadnionej, postulująca krytycyzm wobec twierdzeń naukowych przyjmowanych jedynie na mocy autorytetu.

 Najważniejsi twórcy antyku

Homer - prawdopodobny twórca eposów "Iliada" i "Odyseja". 

Hezjod - autor eposu dydaktycznego "Prace i dnie", który zawierał szczegółowe instrukcje i porady związane z pracą na roli, a także liczne partie obyczajowe, np. dotyczące życia rolników.

Tyrteusz - poeta liryczny. Jego elegie wojenne zachowały się jedynie we fragmentach. Miały zachęcać do walki w obronie ojczyzny.

Ezop - grecki bajkopisarz pochodzący z Frygii. Uchodzi za pierwszego twórcę bajek w historii. Jego główną domeną były bajki zwierzęce, a ich wymowa miała zabarwienie satyryczne lub moralizatorskie.

Anakreont - poeta grecki. Tematyka jego wierszy to przede wszystkim pochwała miłości i wina. Od jego imienia utworzono nazwę gatunku literackiego, który ujmuje podobne zagadnienia w lekkim, żartobliwym stylu nazywamy anakreontykiem.

Alkajos - jeden z pierwszych wielkich greckich poetów lirycznych. Jego utwory, szczególnie hymny i elegie miłosne, zachowały się we fragmentach.

Safona - grecka poetka. Jako pierwsza w sposób subtelny i wrażliwy ujęła tematykę miłosną. Prowadziła szkołę dla dziewcząt, dbała o ich właściwą edukację i rozwój moralny.

Ajschylos - jeden z wielkich greckich tragediopisarzy. Ograniczył rolę chóru, na pierwszy plan wysuwając dialogi i monologi postaci. Wprowadził drugiego aktora. Największe jego dzieła to tragedie "Prometeusz skowany" i "Persowie".

Pindar - grecki poeta liryczny, twórca głównie poezji chóralnej. 

Sofokles - kolejny wielki grecki tragediopisarz. Rozbudował akcję i wprowadził na scenę trzeciego aktora. Zredukował znaczenie chóru. Z jego siedmiu zachowanych tragedii najsłynniejsze są "Antygona" i "Król Edyp".

Herodot - wielki grecki historyk. W swoim dziele "Dzieje" opisał historię Grecji od czasów legendarnych po czasy sobie współczesne.

Eurypides - kolejny i ostatni z trzech wielkich dramaturgów greckich. Jako pierwszy wprowadził do swoich sztuk postać prostego człowieka. W swoich tragediach dążył do wyrażenia skrajnych odczuć i przeżyć bohaterów. Najbardziej znane sztuki to "Elektra" i "Ifigenia w Taurydzie".

Hipokrates - nazywany ojcem medycyny. Autor najważniejszych zasad dla lekarzy (tzw. przysięga Hipokratesa). Twórca maksymy "przede wszystkim nie szkodzić". Podzielił ludzi na 4 typy: sangwiników, melancholików, choleryków i flegmatyków. Podział ten do dnia dzisiejszego odzwierciedla nauka o temperamentach.

Arystofanes - najwybitniejszy komediopisarz grecki. Swoją satyrę kierował przeciwko współczesnym mu osobistościom politycznym i kulturalnym. Jego utwory są odbiciem tamtejszej obyczajowości. Najbardziej znane komedie to "Lizystrata", "Chmury", "Żaby".

Euklides - grecki matematyk. Jego największe dzieło "Elementy geometrii" zawiera twierdzenia, które są niepodważalne w czaszach współczesnych.

Archimedes z Syrakuz - najwybitniejszy w epoce antyku astronom, matematyk i fizyk. Jako pierwszy wyliczył przybliżoną wartość liczby n. Autor wielu, znajdujących także dziś zastosowanie wynalazków i rozwiązań (np. w budowie okrętów, machin obronnych, dźwigni).

Wergiliusz - najwybitniejszy rzymski poeta epicki. Autor eposu o dziejach Eneasza "Eneida" (wzorowanego na dziełach Homera), sielanek pasterskich "Bukoliki", poematu o rolnictwie "Georgiki".

Horacy - rzymski poeta liryczny. Autor pieśni, satyr oraz listów poetyckich ("List do Pizonów"). Traktował poezję jako gwarancję swojej nieśmiertelności.

Owidiusz - poeta epoki Augusta. Najbardziej znany jako twórca elegii miłosnych. Autor "Sztuki kochania" oraz zbioru opowieści mitycznych "Metamorfozy". Na wygnaniu napisał "Księgę żalów".

Najwybitniejsi filozofowie

Tales z Miletu (ok. 620-540 p.n.e.) - założyciel szkoły jońskich filozofów przyrody. Opierając się na materialnych podstawach (przyroda), twierdził, że świat powstał z wody, która stanowi podstawową substancję wszystkich rzeczy i zjawisk.

Pitagoras (około 572-497 p.n.e.) - matematyk i filozof, prekursor idealizmu platońskiego. Twierdził, że dusza człowieka, przechodząc kolejne wcielenia doskonali się, dążąc do ideału. Założyciel szkoły pitagorejczyków, którzy dowodzili, że światem rządzą liczby. Na podstawie założenia, że forma kuli jest doskonała, pitagorejczycy wysunęli tezę, że ziemia jest kulista.

Heraklit z Efezu (około 540-480 p.n.e.) - joński filozof przyrody. Za źródło poznania uważał ludzką duszę i twierdził, że dla poznania prawdy wystarczy poznać samego siebie. Według niego przyczyną i naturą świata był ogień. Jego filozofię określały dwa stwierdzenia: "wszystko płynie" i "nie można wejść dwa razy do tej samej rzeki".

Sokrates (469-399 p.n.e.) - myśliciel grecki i nauczyciel Platona. Głosił absolutyzm i intelektualizm etyczny. Uważał, że istnieje obiektywna prawda i możność jej poznania. Utożsamiał ją z dobrem, szczęściem i cnotą. Według niego mądrość prowadzi do cnoty, a zło wynika z nieświadomości. Nauczał w Atenach, w miejscach publicznych, prowadząc dialog z przeciwnikami, doprowadzając wywody przeciwnika do absurdu. Bezpodstawnie oskarżony o szkalowanie instytucji państwowych, nieuznawanie państwowego kultu religijnego i deprawację młodzieży został skazany na śmierć przez otrucie cykutą. Jego najsłynniejsze powiedzenie, to "wiem, że nic nie wiem".

Demokryt z Abdery (około 460-370 p.n.e.) - jako pierwszy stworzył konsekwentnie zbudowany materialistyczny pogląd na świat. Dowodził, że materia zbudowana z niepodzielnych cząstek, atomów pozostających w ustawicznym ruchu.

Platon (ok. 427-ok. 347 p.n.e.) - uczeń Sokratesa, twórca pierwszego systemu filozoficznego, idealizmu obiektywnego - platonizmu. Założyciel szkoły filozoficznej zwanej Akademią. Według niego istniał dualizm świata: świat idei - niedostępny zmysłom i świat materialny, znany człowiekowi, ale będący tylko niedoskonałą kopią pierwowzoru czyli idei. Najsłynniejsze dzieła to "Państwo" (utopijna teoria idealnego państwa) i "Uczta" (o miłości).

Arystoteles (384-322 p.n.e.) - uczeń Platona, nauczyciel Aleksandra Wielkiego. Założył nowy typ szkoły, zwany Likejon (od tej nazwy pochodzi dzisiejsze słowo liceum). Interesował się procesami zachodzącymi w przyrodzie. Jako pierwszy oparł się w swoich badaniach na doświadczeniu (empiryzm) stwarzając w ten sposób podstawy rozwoju nauk przyrodniczych.. Twierdził, że rzeczy stanowią połączenie materii i formy.

Cyceron (106-43 p.n.e.) - rzymski filozof , mówca i polityk. Był eklektykiem i swoje poglądy opierał na różnych systemach filozoficznych. Twórca wielu mów sądowych i politycznych, które cechowała erudycja, polot i dowcip. Rozwijając poglądy Greków zajmował się także teorią wymowy, doboru materiału, sposobu wygłaszania, stylu i języka. Zdecydowanie przeciwstawiał się swobodzie obyczajów. Jego dzieła oraz osobowość wywarły znaczny wpływ na twórców europejskich.

Seneka Lucjusz Anneusz (I wiek p.n.e.) - autor popularnych pism etycznych i tragedii. Był wychowawcą Nerona. Zajmował się głównie etyką Jego poglądy oparte były na stoicyzmie greckim. Ostrzegał przed uleganiem emocjom, zwłaszcza przed gniewem, uczył odpowiedniego wykorzystania życia, wskazując na wartość pogody ducha, spokoju i korzyści płynących z obcowania z nauka i sztuką. Dramaty Seneki oparte na motywach greckich "Herakles szalejący", "Trojanki", "Fenicjanki", "Medea", "Fedra" były wzorem dla dramatu renesansowego i twórców klasycznej tragedii europejskiej: Szekspira, Corneille'u, Racine'a i dramatu jezuickiego. Senekę wysoko cenili autorzy chrześcijańscy.

Marek Aureliusz (121-181 n.e.) - cesarz rzymski zwany filozofem na tronie. Fascynował się stoicyzmem. W swoim osobistym dzienniku (wydrukowanym dopiero w 1599 r.) "Rozmyślania" głosił idee sprawiedliwości i humanitaryzmu. Według niego człowiek, by osiągnąć szczęście, musi być rozumny i żyć w zgodzie z naturą. Uważał, że prawdziwym dobrem człowieka jest to co od niego wyłącznie zależy czyli wstrzemięźliwość, szczerość, sprawiedliwość i odwaga. Te spisane uwagi mają charakter aforystyczny, wyrażają refleksje i spostrzeżenia w postaci maksym i zaleceń.

Antygona audiobook

Sofokles-Król Edyp-Kazimierz Morawski-audiobook 

Mitologia. Jan Parandowski. Audiobook PL

BIBLIA AUDIO superprodukcja - 01 - Księga Rodzaju - rozdziały 1-9 - Stary Testament

BIBLIA AUDIO superprodukcja - 22 Księga Hioba - rozdziały 1-12 - Stary Testament 

BIBLIA AUDIO superprodukcja - 25 Księga Koheleta - rozdziały 1-6 - Stary Testament

BIBLIA AUDIO superprodukcja - 26 Pieśń nad pieśniami - fragment - Stary Testament 

BIBLIA AUDIO superprodukcja - 23 Księga Psalmów - Psalmy 1-20 - Stary Testament 

BIBLIA AUDIO superprodukcja - 73 - Apokalipsa Św. Jana - rozdziały 1-7 - Nowy Testament 

 Gdybyście chcieli sprawdzić swoją wiedzę w teście, to zapraszam na stronę Test wiedzy z odpowiedziami

 przygotowany przez redakcję "Cogito".
Życzę powodzenia!